collecties

Buste van Livia

Buste van livia

Haar stenen hoofd stamt uit het begin van onze jaartelling en is een Romeinse kopie van een bronzen buste die in de 5de eeuw v.Chr. in Griekenland werd gemaakt. Zij stelt de jeugdige aardgodin Kora voor, zoals die in de lente oprijst uit de onderwereld. Alleen het hoofd is antiek. De rest van de buste dateert uit de 17de of 18de eeuw, toen ook aan het hoofd, dat ongetwijfeld beschadigd was, reparaties en aanpassingen werden uitgevoerd.

Die ‘verbeteringen’ zijn niet gering. Er is een stukje van haar hals weggenomen, samen met de punten van haar krullen. De hoge diadeem op haar hoofd is afgebeiteld en van ‘banale ornamenten’ voorzien, zoals A.W. Bijvanck het in 1912 formuleerde. Ook haar neus is aangepakt. Zoals bij veel beelden uit de Oudheid was het puntje van haar neus afgebroken.

Deze markante vrouwenkop, die als ‘buste van Livia’ bekendstaat, heeft eeuwenlang een prominente plaats ingenomen in de huizen van Nederlandse notabelen. De Delftse regent Valerius Röver probeerde de kop te identificeren door hem met de koppen op antieke munten te vergelijken. Verzamelaars zagen hun munten als miniportretten van beroemde personen uit de Oudheid die de teksten van de antieke geschiedschrijvers konden illustreren. Röver twijfelde tussen Arsinoë, de vrouw van de Egyptische vorst Ptolemaeus Philadelphus, en Livia, de vrouw van keizer Augustus. Het is duidelijk dat zo’n methode van vergelijken ertoe leidde dat men vrijwel altijd bij vorstelijke personen uitkwam.

Maar Livia of geen Livia, deze kop – die in 1806 door Johan Meerman werd gekocht en die in 1815 eigendom werd van Baron Van Westreenen – vormt een van de belangrijkste beeldhouwwerken in het museum.