Huis van het Boek - voorheen Museum Meermanno - richt zich op het geschreven en gedrukte boek van het heden en verleden. In het museum vind je een grote variatie aan teksten: van Middeleeuwse handschriften tot aan 20e eeuwse boeken. De uiterlijke vorm en de ontwikkeling van de vormgeving van boeken staan daarbij centraal.
De eerste bijbelverhalen in het Nederlands (op rijm)
Deze Rijmbijbel van Jacob van Maerlant is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van de Nederlandstalige cultuur. Hoewel de oude Nederlandse zin – ‘hebban olla vogala’ – vermoedelijk uit de elfde eeuw stamt, bloeit het Middelnederlands pas in de dertiende eeuw op, met Jacob van Maerlant (ca. 1230 – ca. 1300) als een van de belangrijkste auteurs. Hij maakt de eerste berijmde Bijbelse vertelling in de Nederlandse volkstaal. Van deze Rijmbijbel zijn nog vijftien volledige handschriften, oftewel handgemaakte kopieën, en een aantal fragmenten bewaard gebleven.
Dit boek, een van de eerste boeken geschreven in het Nederlands, is geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat het een van de verhalen verbeeldt van het venster Hebban olla vogala. De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen. Meer weten over de Canon, sleutelstukken en activiteiten? Ga naar canonvannederland.nl.
Clandestien drukwerk met een vingerafdruk
In 1941 maakt drukker en kunstenaar H.N. Werkman met deze sjablonen de illustraties voor Sabbatgesänge, een compilatie van oude Sabbatsliederen. Het wordt uitgegeven door De Blauwe Schuit, vermoedelijk de eerste clandestiene uitgeverij in bezet Nederland. De veertig uitgaven die Werkman voor het uitgeverscollectief maakt, behoren tot de fraaiste illegale drukwerken uit deze periode. Deze sjablonen laten zien hoe Werkman te werk ging. Zelfs de vingerafdrukken van de kunstenaar zijn nog zichtbaar op het papier.
Deze sjablonen die zijn gebruikt bij de vervaardiging van clandestien drukwerk door H.N. Werkman, zijn geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat het een van de verhalen verbeeldt van het venster Tweede wereldoorlog. De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen.
Een letter voor heel Europa
Dit boek, een Evangeliarium, wordt in de tiende eeuw geschreven in de Karolingische minuskel. De introductie van deze letter is een van de belangrijkste wapenfeiten uit de Karolingische tijd. Dat is de periode waarin Karel de Grote en zijn navolgers het in een groot deel van West-Europa voor het zeggen hebben. Van de negende tot de dertiende eeuw is deze minuskel in het gehele rijk de standaardletter en hij dient als voorbeeld voor de hedendaagse drukletter.
Dit boek geschreven in de Karolingische minuskel is geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat het een van de verhalen verbeeldt van het venster Karel de Grote. De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen.
Een boek uit de persoonlijke bibliotheek van Erasmus
Dit exemplaar van het boek Opera is van Desiderius Erasmus (ca. 1466 – 1536), een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het humanisme. Dat weten we omdat hij op de achterkant van de laatste tekstbladzijde de woorden ‘Sum Erasmi’ heeft geschreven, dat betekent ‘ik ben van Erasmus’. In zijn bibliotheek bewaart Erasmus ruim vierhonderd boeken en ze vergezellen hem op zijn reizen door Europa. Van die honderden boeken zijn er nog zo’n 25 bewaard gebleven. Dit boek is dus een tastbare herinnering aan Erasmus.
Dit boek uit de persoonlijke bibliotheek van Erasmus is geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat het een van de verhalen verbeeldt van het venster Erasmus. De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen.
Een Engelse vertaling die het beestje bij de naam noemt
Deze Engelse vertaling van Max Havelaar (1868) verschijnt in samenspraak met Multatuli. Voor het eerst staan de namen van personen en plaatsen en de jaartallen voluit in de tekst. Die zijn in de eerste Nederlandse druk uit 1860 onherkenbaar gemaakt om bestaande mensen niet in verband te brengen met de wreedheden die de Nederlandse kolonisator begaat tegen de Indonesische bevolking.
De Engelse vertaling van Max Havelaar is geselecteerd voor de Canon van Nederland omdat het een van de verhalen verbeeldt van het venster Koloniale geschiedenis. De Canon neemt je in vijftig vensters mee langs mensen, gebeurtenissen en voorwerpen die samen de geschiedenis van Nederland vertellen.
