collecties

Kurkmodel Vestatempel

MMW Inv nr 1220 U b

In Tivoli, een stadje in de nabijheid van Rome, staat boven een hoge rotswand een ronde tempel die is gewijd aan Vesta, de Romeinse godin van het haardvuur. De tempel is al eeuwen een toeristische trekpleister.

Wie deze tempel nu bezoekt, zal er waarschijnlijk een foto of filmpje van maken. Vóór de uitvinding van de fotografie kochten reizigers gravures of tekeningen. Maar vanaf de tweede helft van de 18de eeuw, toen de antieke architectuur opnieuw in de belangstelling kwam te staan, ontstond de behoefte de belangrijkste monumenten uit de Oudheid in drie dimensies te kunnen bestuderen en natekenen – ook wanneer men weer naar huis was teruggekeerd.

In die behoefte voorzagen de kurkmodellen op schaal. Ze werden vervaardigd met een techniek die al langer bestond en in het koninkrijk Napels op grote schaal bij de productie van kerststallen werd toegepast. Kurkmodellen van antieke gebouwen raakten in de tweede helft van de 18de eeuw in de mode, ook al waren ze kostbaar, omdat niet alleen de aanschaf maar ook het transport heel prijzig was.

Een van de bekendste bouwers van kurkmodellen was de Italiaan Antonio Chichi. Chichi had een goed oog voor details. Met grote zorg maakte hij de Vestatempel na, inclusief het mos op het dak en op de grond. De modellen die gebouwen in staat van verval en vol begroeiing weergaven, onderstreepten dat zelfs de Romeinse beschaving met al zijn grootheid ooit in verval was geraakt.

Het museum bezat ooit vier kurkmodellen van antieke bouwwerken, waarvan alleen deze de tand des tijds heeft doorstaan. Ze dateren uit het laatste kwart van de 18de eeuw, maar werden door Baron Van Westreenen later uit Nederlandse verzamelingen aangekocht.