collecties

Madonna met kind

MMW Inv nr 806 60 a

Als jongeling, wanneer hij bij de familie Meerman over de vloer kwam, hoorde Baron Van Westreenen veel over Italië. Zijn achterneef Johan Meerman was tweemaal langdurig in Italië geweest en had van zijn reizen souvenirs en oudheden meegenomen. In overeenstemming met de mode van die dagen was het vooral de klassieke Oudheid die bij Meerman in de belangstelling stond.

Pas in 1833, toen hij al 51 jaar was, besloot Van Westreenen zelf naar Italië te gaan. Hij was enthousiast, bleef langer dan hij van plan was, en ging het jaar daarop weer. De baron ging op audiëntie bij de paus, hij bezocht paleizen, kerken, kloosters, musea, bibliotheken, privécollecties en opgravingen. Hij kocht er oudheden, souvenirs en minstens één ‘Florentijns altaarstuk’. Met zijn belangstelling voor dergelijke werken liep de baron in Nederland voorop. Hij was de eerste in Nederland die middeleeuwse paneelschilderkunst verzamelde.

Eén van de mooiste stukken die Van Westreenen in de laatste vijftien jaar van zijn leven verwierf, is een klein, ongesigneerd paneel dat nu wordt toegeschreven aan Francesco di Vanuccio (tweede helft 15de eeuw). Deze Francesco, die goudsmid en schilder in Siena was, maakte omstreeks 1380 een tweeluikje: twee met een scharnier verbonden panelen. De panelen raakten los van elkaar. Het rechter paneel, met Christus aan het kruis, is nu te zien in Philadelphia. Het linker, met Christus als kind op schoot bij Maria, kwam in het bezit van Van Westreenen. Links van Maria staat de heilige Laurentius, rechts de heilige Andreas. Boven de troon waken vijf engelen.

Francesco di Vanuccio is wel (door Henk van Os) een ‘schilderende goudsmid’ genoemd: zelfs in die tijd was het uitzonderlijk om zoveel goud, bladgoud en halfedelstenen in een paneel te verwerken. Er zat nog meer goud in de omlijsting, maar die is bij het Haagse deel van het tweeluikje verdwenen.