Een opvallend artefact is bijvoorbeeld het vrij grote kurkmodel van een tempel. In Tivoli, een stadje in de nabijheid van Rome, staat boven een hoge rotswand een ronde tempel die is gewijd aan Vesta, de Romeinse godin van het haardvuur. De tempel is al eeuwen een toeristische trekpleister.

Wie deze tempel nu bezoekt, zal er waarschijnlijk een foto of filmpje van maken. Voor de uitvinding van de fotografie kopen reizigers gravures of tekeningen. Maar vanaf de tweede helft van de 18de eeuw, als de antieke architectuur opnieuw in de belangstelling komt te staan, ontstaat de behoefte de belangrijkste monumenten uit de oudheid in drie dimensies te kunnen bestuderen en natekenen – ook na thuiskomst. In die behoefte voorzien kurkmodellen op schaal. Ze worden vervaardigd met een techniek die al langer bestaat en in het koninkrijk Napels op grote schaal bij de productie van kerststallen wordt toegepast. Kurkmodellen van antieke gebouwen raken in de tweede helft van de 18de eeuw in de mode. Het zijn kostbare objecten, omdat niet alleen de aanschaf maar ook het transport heel prijzig is.

Een van de bekendste bouwers van kurkmodellen is de Italiaan Antonio Chichi. Chichi heeft een goed oog voor details. Met grote zorg maakt hij de Vestatempel na, inclusief het mos op het dak en op de grond. De modellen die gebouwen in staat van verval en vol begroeiing weergeven, benadrukken dat zelfs de Romeinse beschaving met al zijn grootheid ooit in verval is geraakt. Het museum bezat ooit vier kurkmodellen van antieke bouwwerken, waarvan alleen deze de tand des tijds heeft doorstaan. Ze dateren uit het laatste kwart van de 18de eeuw.

Kurkmodel Vestatempel te Tivoli, door Antonio Chichi, Italië, 18de eeuw, 1220/U, coll. Huis van het boek