Tentoonstelling ‘Mythes en mogelijkheden’ in museum Huis van het boek

Met boeken van onder meer: Augustinus, Edward Bellamy, Jan van Mandeville, Thomas More, William Morris, Michel Nostradamus, Plinius de Oudere, George Psalmanazar, Albert Robida, Hartmann Schedel, Vergilius, en H.G. Wells en kunst van: Pieter Bruegel, Robert Garcet, Bodys Isek Kingelez, Rens Krikhaar, Gerard van Lankveld, Alexandre Leger, Fiona Lutjenhuis, Laure Prouvost, Umar Rashid, Tommy Smits, Delphine Somers, George Widener en Iris van der Zee.

Museum Huis van het boek presenteert vanaf 8 maart de tentoonstelling ‘Mythes en mogelijkheden. Over de grenzen van de werkelijkheid’. In een tijd waarin factchecking onder druk staat, AI teksten maakt en fake news de nieuwe strategie van sommige politici lijkt, laat het museum boeken en kunstwerken zien die de grenzen van de werkelijkheid verkennen en nieuwe werelden scheppen. Soms bieden die aantrekkelijke alternatieven voor de wereld waarin we leven. Ze claimen soms een werkelijkheid die nooit bestaan heeft, zoals reisverslagen waarin vooroordelen over verre oorden worden bevestigd en verzonnen kronieken van koningshuizen. Thomas More (Utopia, 1516) en William Morris (News From Nowhere, 1890) schrijven over ideale werelden. Pieter Bruegel (ca. 1525-30 – 1569) beeldt deze af in zijn prenten. Kunstenaar Gerard van Lankveld (1947) werkt vanuit zijn woning aan zijn eigen utopie en ook Laure Prouvost (1978) geeft met haar werk oplossingen voor een betere wereld. Soms zijn deze werelden akelig en somber, zoals de apocalyptische voorstellingen in middeleeuwse manuscripten, in het werk van Fiona Lutjenhuis (1991) en in War of the Worlds (1897) van H.G. Wells. Nostradamus (1503-1566) weet precies hoe de toekomst eruit zal zien, anderen fantaseren erover. Al deze verhalen en kunstwerken zeggen iets over de tijd waarin ze gemaakt zijn en over de verlangens die leven in de maatschappij. In die zin zeggen ze ook iets over de wereld van vandaag.

Zalen vol mogelijke werelden

In de tentoonstelling komen imaginaire werelden, alternatieve geschiedenissen en toekomstbeelden aan de orde. Overal zijn boeken en kunstwerken te zien die werelden verbeelden, zo tonen we onder andere: de gecompliceerde kalenders van George Widener, de utopische stadsmaquettes van Bodys Isek Kingelez, het alternatieve verleden van de Amerikaanse Umar Rashid en de toekomstsvisioenen van de Brusselse schilder Delphine Somers. De Franse kunstenaar Alexandre Leger toont zijn op archeologie geïnspireerde werk, verspreid tussen de Egyptische, Griekse en Romeinse objecten uit de museumcollectie. Met zijn interventie in deze zaal, die sinds eind 19^de eeuw onaangetast lijkt, stelt hij de verzamelobjecten van het museum ter discussie. Ook is een selectie manuscripten en oude drukken te zien met fabeldieren, waarvan lezers en kijkers uit voorbije eeuwen geloofden dat ze echt bestonden. Op de tweede verdieping is de imaginaire wereld van illustrator en schrijver Ludwig Volbeda te zien.

Jaar vol grensoverschrijdende verbeelding in Huis van het boek

Een jaar lang verleggen we in Huis van het boek de grenzen van wat waar en wat mogelijk is. In de zomer kijken we naar de utopische wens om alle kennis ter wereld te verzamelen met onder andere werk van Michael Mandiberg die Wikipedia uitgaf als boek en een kunstenaarsinterventie van Efrat Zehavi. In september tonen The Book Lovers (David Maroto en Joanna Zielinska) hun collectie kunstenaarsnovellen in combinatie met de boeken van William Morris uitgegeven in zijn eigen uitgeverij The Kelmscott Press.

Beeld

- Bestiarium, handschrift, West-Frankrijk, c. 1450, Collectie Huis van het boek (foto: The Book Photographer)
- Thomas More, Utopia, Hammersmith, Kelmscott Press, 1893, Collectie Huis van het boek (foto: The Book Photographer)
- Rens Krikhaar, ‘Kaart van Ilapidemi Archipelago’, 2017, bruikleen van de kunstenaar
- Gerard van Lankveld, foto Piet Kuppens